Uhagarariye abandi: Nubwo icyorezo gishya cy’ikamba kitagaragaye muri Bosiniya na Herzegovina, hakenewe igisubizo gihamye kugira ngo ruswa ijyanye n’ubufasha mpuzamahanga

Inzko yavuze ko muri iki gihe Bosiniya na Herzegovina biri mu cyorezo gishya cya coronavirus 2019. Nubwo hakiri kare gukora isuzuma ryuzuye, kugeza ubu, bigaragara ko igihugu cyirinze icyorezo gikabije ndetse n’igihombo kinini cy’ubuzima bw’ibindi bihugu.

Inzko yavuze ko nubwo imitwe yombi ya politiki Bosiniya na Herzegovina hamwe n’umuryango w’abaseribe bo muri Bosiniya Republika Srpska bafashe ingamba zikwiye kandi bagaragaza ko bafite ubushake bwo gufatanya n’ibihugu, ntibabigezeho amaherezo Birasa nkaho hashyizweho uburyo bukwiye bwo guhuza ibikorwa gusubiza icyorezo, kandi ntikiratangiza gahunda yigihugu yo kugabanya ingaruka zubukungu.

Inzko yavuze ko muri iki kibazo, umuryango mpuzamahanga watanze ubufasha bw’amafaranga n’ibikoresho mu nzego zose za guverinoma muri Bosiniya na Herzegovina. Icyakora, abategetsi ba Bosiniya na Herzegovina kugeza ubu ntibashoboye kumvikana na politiki ku buryo bwo gutanga inkunga y'amafaranga mu kigega mpuzamahanga cy'imari. Imwe mu mbogamizi zikomeye igihugu gifite ni uburyo bwo kugabanya ingaruka za ruswa zijyanye no gucunga imfashanyo mpuzamahanga y’imari n’ibikoresho.

Yavuze ko n’ubwo abayobozi ba Bosiniya na Herzegovina bagomba gukora iperereza no gukemura ibyo birego, ndasaba cyane ko umuryango mpuzamahanga washyiraho uburyo bukoreshwa n’umuryango mpuzamahanga kugira ngo hakurikiranwe ikwirakwizwa ry’imfashanyo y’imari n’ibikoresho kugira ngo birinde inyungu.

Inzko yavuze ko Komisiyo y’Uburayi yari yarashyizeho mbere ibice 14 by’ingenzi aho Bosiniya na Herzegovina bigomba kunozwa. Mu rwego rwo kuganira ku kuba umunyamuryango wa Bosiniya na Herzegovina mu muryango w’ubumwe bw’ibihugu by’Uburayi, ku ya 28 Mata, Biro ya Bosiniya na Herzegovina yatangaje ko hatangijwe uburyo bwo gushyira mu bikorwa imirimo ijyanye nayo.

Inzko yavuze ko Bosiniya na Herzegovina bakoze amatora ya perezida mu Kwakira 2018. Ariko mu gihe cy'amezi 18, Bosiniya na Herzegovina bitarashiraho guverinoma nshya. Mu Kwakira uyu mwaka, igihugu kigomba gukora amatora y’amakomine kandi kigateganya kubitangaza ejo, ariko kubera ko ingengo y’imari y’igihugu itagenze neza, imyiteguro ikenewe mu matora ntishobora gutangira mbere y’itangazwa. Yizera ko ingengo y’imari isanzwe izemezwa mu mpera zuku kwezi.

Inzko yavuze ko Nyakanga uyu mwaka uzaba ku nshuro ya 25 jenoside ya Srebrenica. Nubwo icyorezo gishya cy'ikamba gishobora gutuma igipimo cy'ibikorwa byo kwibuka kigabanuka, ibyago bya jenoside biracyafite urujijo mu kwibuka kwacu. Yashimangiye ko, nk’uko urubanza rwaciwe n’urukiko mpuzamahanga rwahoze ari Yugosilaviya, itsembabwoko ryabereye muri Srebrenica mu 1995. Nta muntu ushobora guhindura iki kintu.

Byongeye kandi, Inzko yavuze ko Ukwakira uyu mwaka ari isabukuru yimyaka 20 yemejwe n’Inama y’umuryango w’abibumbye ishinzwe umutekano 1325. Iki cyemezo cy’ibanze cyemeza uruhare rw’umugore mu gukumira no gukemura amakimbirane, kubaka amahoro, kubungabunga amahoro, gutabara imbabare no kwiyubaka nyuma y’amakimbirane. Ugushyingo uyu mwaka kandi wijihije isabukuru yimyaka 25 Amasezerano y’amahoro ya Dayton.

Mu bwicanyi bwabereye i Srebrenica hagati muri Nyakanga 1995, abagabo n'abasore barenga 7000 b'Abayisilamu bishwe mu ruhame, bikaba ari amahano akomeye mu Burayi kuva Intambara ya Kabiri y'Isi Yose. Muri uwo mwaka, Abanyakorowasiya b'Abanyaseribiya, Abanyakorowasiya n'Abisilamu bo muri Bosiniya barwanira mu ntambara y'abenegihugu ya Bosiniya basinyanye amasezerano y'amahoro i Dayton, muri Leta ya Ohio bunze ubumwe na Leta zunze ubumwe z'Amerika, bemera guhagarika imyaka itatu n'amezi umunani, bivamo abarenga 100.000 abantu. Intambara yamaraso yishe. Nk’uko ayo masezerano abiteganya, Bosiniya na Herzegovina bigizwe n’imitwe ibiri ya politiki, Repubulika ya Seribiya ya Bosiniya na Herzegovina, yiganjemo Abayisilamu n’Abanyakorowasiya.


Igihe cyo kohereza: Nyakanga-25-2022